Rối loạn tiêu hóa là những thay đổi, rối loạn xảy ra trong đường tiêu hóa, từ miệng đến hậu môn. Cơ thể bị rối loạn tiêu hoá sẽ gây nên nhiều khó khăn trong vấn đề ăn uống. Trong trường hợp nặng hơn, bệnh sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng của con người. Vì vậy, bài viết dưới đây Ocany sẽ cùng bạn tìm hiểu dấu hiệu rối loạn tiêu hóa và cách điều trị bệnh này.
Rối loạn tiêu hóa là gì?
Rối loạn tiêu hóa là tình trạng bệnh lý xảy ra khi cơ quan tiêu hóa xuất hiện những bất thường về cấu trúc hoặc chức năng. Theo đó, các chuyên gia y tế đã chia thành hai loại chính:
Bệnh lý tiêu hoá thực thể
Bệnh thường xảy ra khi hệ tiêu hóa có bất thường về cấu trúc, dẫn đến chức năng hoạt động bị ảnh hưởng.
Rối loạn tiêu hóa chức năng
Bệnh xảy ra khi hệ tiêu hóa hoạt động không bình thường nhưng không có bệnh thực thể. Điều này có nghĩa là sự rối loạn tiêu hoá chỉ đặc trưng bởi những triệu chứng trong bụng mà không tổn thương đến các cơ quan khác.

Rối loạn tiêu hoá là hiện tượng đau, khó chịu ở cơ quan tiêu hoá
Cụ thể, tiêu hóa là quá trình phân hủy và biến đổi thức ăn thành chất dinh dưỡng, đi qua thành ruột và vào máu. Tất cả bắt đầu từ vùng miệng, khi nhai, thức ăn sẽ hòa trộn với nước bọt sau đó được phân hủy và nghiền nát nhờ sự co bóp của dạ dày. Khi đến ruột, dịch tiêu hóa từ túi mật và tuyến tụy sẽ tiếp tục bị phân hủy một lần nữa.
Tại thời điểm này, các chất dinh dưỡng được đưa qua thành ruột và vào máu, phục vụ mục đích sản xuất năng lượng. Khi đó, lượng thức ăn không được hấp thụ hết sẽ kết hợp với các tế bào chết để chuyển hóa thành phân trong ruột già.
Đây là quá trình tiêu hóa bình thường. Nếu rối loạn xảy ra, một hoặc nhiều khâu sẽ bị ảnh hưởng, gây ra các triệu chứng khó chịu dẫn đến rối loạn tiêu hoá.
👉 Hệ tiêu hóa hoạt động thế nào? Cần làm gì để hệ tiêu hóa khỏe
👉 Rối loạn tiêu hóa nên ăn gì? 17 thực phẩm cực tốt cho tiêu hóa
👉 Xuất huyết tiêu hóa: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
Những ai dễ bị rối loạn tiêu hóa?
Bất cứ ai trong chúng ta đều có thể bị rối loạn tiêu hoá. Tuy nhiên, các nhóm dưới đây sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn:
Trẻ em và thanh thiếu niên
Rối loạn tiêu hóa và rối loạn nhu động ruột thường xảy ra ở nhóm đối tượng từ sơ sinh đến 18 tuổi. Tình trạng này gây cản trở nghiêm trọng đến sức khỏe cũng như sinh hoạt hàng ngày. Một số triệu chứng thường gặp bao gồm: Đau bụng, buồn nôn, táo bón hoặc tiêu chảy… Trong đó, rối loạn tiêu hóa chức năng chiếm ít nhất 40-50% trường hợp, chủ yếu liên quan đến dấu hiệu đau bụng.
Người cao tuổi
Khi chúng ta già đi, quá trình lão hóa diễn ra mạnh mẽ là tác nhân chính gây ra các rối loạn hệ tiêu hóa.
Phụ nữ mang thai
Khi mang thai, tử cung có thể chạm vào ruột và dạ dày gây nên một số vấn đề ảnh hưởng đến hệ tiêu hoá. Ngoài ra, sự thay đổi nội tiết tố cũng có thể gây táo bón, khó tiêu…

Bệnh rối loạn tiêu hóa thường xảy ra ở phụ nữ mang thai
Người tập luyện những môn thể thao đòi hỏi sức bền
Những đối tượng này thường xuyên đối mặt với tình trạng mất nước, ăn kiêng… tác động tiêu cực đến hoạt động tiêu hóa.
Người thường xuyên phiền muộn và căng thẳng
Tâm lý không ổn định, thường xuyên căng thẳng cũng rất dễ khiến hệ tiêu hóa bị rối loạn. Ngoài ra, những người đang mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường tuýp 2, đau nửa đầu, suy giáp… rất dễ có nguy cơ bị rối loạn tiêu hoá.
Nguyên nhân gây nên rối loạn tiêu hóa
Có rất nhiều nguyên nhân gây nên bệnh rối loạn tiêu hoá, trong đó có:
Chế độ ăn uống
Chế độ ăn uống hàng ngày có tác động trực tiếp đến hoạt động của hệ tiêu hóa. Vì vậy, rối loạn chủ yếu xuất phát từ nhóm nguyên nhân này. Trong đó, một số thực phẩm có nguy cơ cao gây ảnh hưởng tiêu cực đến tiêu hóa bao gồm: thức ăn ôi thiu, không hợp vệ sinh; thực phẩm cay, nóng; thực phẩm có tính axit cao…
Uống nhiều thức uống chứa cồn
Rượu kích thích cơ vòng thực quản, gây ra chứng ợ chua và hàng loạt vấn đề nghiêm trọng khác. Vì vậy, để bảo vệ hệ tiêu hóa khỏe mạnh, cần hạn chế sử dụng những loại thức uống này.

Thói quen dùng đồ uống có cồn sẽ ảnh hưởng xấu đến hệ tiêu hoá của cơ thể
👉 10 tác hại của rượu bia khôn lường đối với sức khỏe
👉 Uống bia có béo không? Cách uống bia không bị tăng cân
👉 19 cách pha nước giải rượu nhanh chóng đơn giản tại nhà
Các bệnh liên quan đến dạ dày
Các bệnh liên quan đến dạ dày cũng là nguyên nhân phổ biến dẫn đến rối loạn tiêu hóa. Trong đó, phải kể đến hai tình huống điển hình gồm: Bệnh trào ngược dạ dày thực quản và loét dạ dày.
Viêm đại tràng
Viêm đại tràng là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến rối loạn hệ tiêu hóa. Bệnh có thể do shigella, lỵ amip…gây ra hội chứng ruột kích thích
Viêm ruột thừa cấp
Bệnh thường xảy ra ở độ tuổi từ 10 đến 30, trong đó nam giới chiếm tỷ lệ cao hơn. Viêm ruột thừa cấp ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của hệ tiêu hóa, xuất hiện những cơn đau dữ dội kèm theo triệu chứng tiêu chảy, đầy hơi, cứng bụng… Tình trạng này nếu không được điều trị kịp thời nguy cơ cao có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như vỡ ruột thừa, nhiễm trùng phúc mạc…
Bệnh sỏi tiết niệu
Sỏi đường tiết niệu xảy ra do sự tích tụ các chất khoáng, axit và muối trong nước tiểu. Khi tình trạng bệnh trở nặng, người bệnh sẽ cảm thấy đau dữ dội vùng hạ sườn, lưng, bụng. Đây cũng được coi là một trong những nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa.

Bệnh sỏi tiết niệu là một trong những nguyên nhân gây nên rối loạn đường tiêu hoá
👉 Sỏi thận là gì? Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị sỏi thận
👉 Thận yếu: Dấu hiệu, nguyên nhân và biến chứng của thận yếu
👉 Suy tuyến thượng thận là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu, cách điều trị
Triệu chứng rối loạn tiêu hóa
Các triệu chứng rối loạn tiêu hóa thường gặp ở người lớn và trẻ em bao gồm:
Rối loạn đại tiện
Bệnh chủ yếu có tiến triển chậm, nhưng với mức độ nghiêm trọng dần dần. Người bệnh thường cảm thấy đau bụng dữ dội, có lúc táo bón, có lúc tiêu chảy, đi cầu không đều như trước.
Đau bụng
Cơn đau bụng có thể kéo dài âm ỉ hoặc dữ dội. Vị trí đau thường ở vùng bụng dưới bên trái, nhưng cũng có thể ở nhiều vị trí khác nhau. Trong nhiều trường hợp, cơn đau có thể lan ra sau lưng.
Đầy hơi khó tiêu
Đầy hơi là một trong những rối loạn tiêu hóa phổ biến nhất. Người bệnh có biểu hiện chướng bụng, ợ hơi liên tục hoặc đi tiểu nhiều.

Đầy hơi khó tiêu là một triệu chứng thường gặp khi bị rối loạn tiêu hoá
Biến chứng của rối loạn tiêu hóa
Rối loạn tiêu hóa bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân bệnh lý khác nhau. Vì vậy tình trạng bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời như:
- Bệnh cấp tính: Ngộ độc thức ăn, viêm ruột thừa, thủng dạ dày…
- Các vấn đề nguy hiểm về đường ruột: Thiếu máu cục bộ đường ruột, viêm loét đại tràng, ung thư…
- Rối loạn nguy hiểm và khẩn cấp: Viêm ruột thừa, viêm tụy cấp…
Nếu gặp các triệu chứng nghiêm trọng như: Tim đập nhanh, huyết áp thấp, đổ mồ hôi trộm, bụng sưng to, đau khi chạm vào bụng, tim đập nhanh… bạn cần liên hệ với cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và cấp cứu kịp thời.
Rối loạn tiêu hóa có nguy hiểm gì không?
Rối loạn tiêu hóa có thể gây nguy hiểm cho người bệnh nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Nguyên nhân của tình trạng này cho thấy có thể cơ thể đang phải đối mặt với một hoặc nhiều bệnh lý khác nhau. Các bệnh lý này có liên quan đến dạ dày, đại tràng, đường ruột…
Trường hợp rối loạn ăn uống cũng là nguyên nhân phổ biến, nhưng nếu không được kiểm soát cũng rất dễ dẫn đến những biến chứng nặng nề về sau (ngộ độc, viêm loét…).
Chẩn đoán rối loạn tiêu hóa
Rối loạn tiêu hóa có thể ảnh hưởng đến một hoặc nhiều bộ phận của cơ thể. Dựa trên kết quả thăm khám, đánh giá tâm lý (nếu có), bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp chẩn đoán phù hợp để có kết luận chính xác. Một số xét nghiệm bao gồm:
- Các xét nghiệm chung về chức năng cơ quan như gan và thận, huyết học, sinh hóa máu khác và các hiện tượng axit và trào ngược;
- Nội soi tiêu hóa;
- Nội soi ổ bụng;
- Đo áp lực nhu động;
- Xét nghiệm để xác định máu ẩn trong phân;
- Siêu âm thanh;
- Chụp cắt lớp vi tính;
- Chụp cộng hưởng từ;
- Chụp X quang.
Những phương pháp chẩn đoán này có thể giúp bác sĩ xác định rối loạn hệ tiêu hóa và xây dựng kế hoạch điều trị hiệu quả. Một số xét nghiệm yêu cầu nhịn ăn, đi tiểu trước khi xét nghiệm hoặc không cần chuẩn bị. Về vấn đề này, bệnh nhân cần trao đổi chi tiết với bác sĩ để tiến hành.

Nội soi tiêu hoá là một trong những phương pháp giúp chẩn đoán bệnh rối loạn tiêu hoá
Khi bị rối loạn tiêu hóa bệnh nhân cần làm gì?
Khi bị rối loạn tiêu hóa trong trường hợp nhẹ như đầy bụng, khó tiêu, ợ chua… bạn nên chú ý vào chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt của mình.
Chế độ ăn uống thất thường là nguyên nhân dễ gây rối loạn tiêu hóa nhất. Vì vậy, việc cân bằng dinh dưỡng và lựa chọn thực phẩm tốt cho hệ tiêu hóa là vô cùng quan trọng. Bạn nên ăn chín uống sôi, không nên ăn những thức ăn quá cay, quá chua, quá nhiều đạm hay chất béo.
Ngoài ra, bạn có thể sử dụng thuốc kháng sinh với liều lượng phù hợp để điều trị các bệnh viêm nhiễm đường tiêu hóa. Tuy nhiên, việc sử dụng các loại thuốc này phải được sự đồng ý của bác sĩ. Vì vậy, bạn cần đi khám và xin chỉ định điều trị nếu xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng.
Trong những trường hợp rối loạn tiêu hóa nặng hơn, bệnh nhân cần được đưa đi cấp cứu để điều trị kịp thời tại bệnh viện. Trong trường hợp bệnh nhân bị mất nước do nôn mửa hoặc tiêu chảy thì cần được truyền dịch để cấp nước.

Ăn chín, uống sôi là quy tắc trong trọng để giúp hệ tiêu hoá khoẻ mạnh
👉 Bụng yếu nên uống gì? Ăn gì và kiêng gì tốt cho hệ tiêu hóa?
👉 23 loại thực phẩm dễ tiêu hóa tốt cho đường ruột không thể bỏ qua
Cách điều trị rối loạn tiêu hóa
Theo ý kiến của các chuyên gia, tùy theo nguyên nhân và mức độ triệu chứng của rối loạn tiêu hoá mà sẽ có cách điều trị phù hợp. Một số cách trị rối loạn tiêu hóa thường gặp mà bạn có thể tham khảo như:
Điều chỉnh chế độ ăn uống
Một chế độ ăn uống khoa học, hợp lý góp phần cải thiện hiệu quả các triệu chứng của bệnh. Người bệnh cần: Bổ sung đủ nước và chất điện giải khoảng 2-3 lít mỗi ngày, ăn nhiều rau xanh, trái cây để bổ sung chất xơ.
Đồng thời, người bệnh cần được bổ sung sữa chua vào chế độ ăn hàng ngày để cung cấp lợi khuẩn giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn. Hạn chế hút thuốc lá, uống rượu, bia và các loại nước ngọt có gas. Đặc biệt là bệnh nhân cần phải thực hiện thói quen ăn chín, uống sôi, ăn chậm, nhai kỹ.
Thay đổi thói quen sinh hoạt
Thói quen sinh hoạt có tác động rất lớn đến quá trình điều trị bệnh rối loạn tiêu hoá. Bạn cần ngủ đúng giờ, tránh căng thẳng, xây dựng thói quen luyện tập thể dục để có sức đề kháng tốt hơn. Ngoài ra, bạn không nên ăn quá no và cũng không được để bụng quá đói.

Ngủ đúng giờ và đủ giấc là thói quen tốt giúp hệ thống tiêu hoá hoạt động tốt hơn
Sử dụng thuốc
Khi bệnh xuất hiện kèm theo các triệu chứng khó chịu như đi cầu nhiều lần, đau bụng, chướng bụng, khó tiêu, nôn trớ… thì hãy đến nhà thuốc tây hoặc trung tâm y tế để được sử thuốc điều trị. Thuốc giảm đầy bụng, khó tiêu, thuốc giảm đau dạ dày, thuốc chống tiêu chảy, thuốc thụt hỗ trợ điều trị táo bón, thuốc hỗ trợ nhu động ruột, kháng sinh… thường được chỉ định trong những trường hợp này.
Ngoài ra, người bệnh cũng có thể bổ sung men vi sinh và uống nước ion kiềm để bù nước và chất điện giải cho cơ thể. Tuy nhiên, để tránh những tác dụng phụ không mong muốn, trước khi sử dụng thuốc, người bệnh cần tham khảo và tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ. Đặc biệt, trong trường hợp có các rối loạn nặng như sốt cao, đi ngoài ra máu, tiêu chảy mất nước… người bệnh cần đến bệnh viện càng nhanh càng tốt để được điều trị kịp thời.
Phòng ngừa rối loạn tiêu hóa
Rối loạn tiêu hóa ảnh hưởng trực tiếp đến mọi khía cạnh của đời sống. Vì vậy, việc chủ động phòng ngừa ngay từ đầu là thực sự cần thiết và quan trọng. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa rối loạn tiêu hoá mà Ocany muốn chia sẻ đến bạn:
Ngăn ngừa các tác nhân ảnh hưởng xấu đến đường tiêu hóa
Các yếu tố gây hại cho hệ tiêu hoá bao gồm thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh, ngủ nghỉ không đủ giấc, ăn uống thực phẩm có hại cho tiêu hóa (rượu bia, đồ cay nóng, dầu mỡ…) Ngoài ra, thuốc mua tự do hoặc kê đơn cũng có thể dẫn đến rối loạn hệ tiêu hóa nếu cơ thể mẫn cảm và dị ứng. Do đó, trước khi sử dụng thuốc, bạn luôn luôn ưu tiên tham khảo ý kiến bác sĩ.
Hãy biến chất xơ thành một thành phần chính trong thực đơn hàng ngày
Thực phẩm giàu chất xơ như trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu… rất có lợi cho tiêu hóa. Các thực phẩm này sẽ giúp ngăn táo bón, đầy hơi, buồn nôn hay co thắt ruột…
Ngoài ra, việc kết hợp chất xơ (cả chất xơ hòa tan và không hòa tan) cũng là một giải pháp hiệu quả để giúp cơ thể cải thiện hoạt động hệ tiêu hóa. Chất xơ hòa tan chủ yếu tồn tại trong các loại hạt, đậu, trái cây và rau. Còn với chất xơ không hòa tan có thể tìm thấy chủ yếu trong ngũ cốc, rau và trái cây.

Thực phẩm giàu chất xơ từ rau, củ, quả sẽ hỗ trợ hệ tiêu hoá tốt hơn
Uống đủ nước
Nước có vai trò rất quan trọng đối với chức năng của hệ thống đường ruột. Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày sẽ giúp làm mềm phân và ngăn ngừa táo bón và làm sạch hệ tiêu hóa. Ngoài ra, điều này còn giúp tăng hiệu quả phân hủy thức ăn, cải thiện khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng của cơ thể.
Uống nước ion kiềm
Nhờ cấu trúc phân tử nước siêu nhỏ, nước điện giải ion kiềm Ocany sẽ giúp đường ruột tiêu hóa dễ dàng hấp thụ hơn, không còn lo lắng tình trạng khó tiêu, đầy bụng…Nước điện giải ion kiềm Ocany cũng giúp cung cấp đủ oxy để tăng trưởng vi khuẩn hiếu khí và vi khuẩn tốt có lợi trong đường ruột. Đồng thời khử vi khuẩn kỵ khí, ngăn ngừa hệ tiêu hóa lên men, gây hậu quả xấu cho cơ thể.

Nước ion kiềm rất tốt cho hệ tiêu hóa
👉 Nước ion kiềm mua ở đâu chính hãng, giá tốt?
👉 Uống nước ion kiềm có giúp giảm acid dạ dày không?
👉 Nước ion kiềm đun sôi có tốt không? Lưu ý khi sử dụng
Sử dụng men vi sinh
Đưa men vi sinh vào chế độ ăn hàng ngày cũng là giải pháp cho hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Một số ví dụ điển hình như sữa chua, thực phẩm lên men… là nguồn cung cấp Probiotics dồi dào cho đường ruột. Nhưng bạn hãy cẩn thận với thực phẩm lên men và chỉ sử dụng ở mức độ vừa phải.
Hoạt động thể thao thường xuyên
Thói quen vận động ít nhất 30 phút mỗi ngày sẽ giúp duy trì chức năng hệ tiêu hóa, hỗ trợ điều hòa đường ruột ngăn ngừa táo bón hiệu quả. Bên cạnh đó, tập thể dục thường xuyên còn mang lại nhiều lợi ích quan trọng khác cho cơ thể.
Hạn chế thực phẩm giàu chất béo
Nhóm thực phẩm giàu chất béo sẽ gây cản trở hoạt động của hệ tiêu hóa, dễ dẫn đến đau bụng, táo bón. Tuy nhiên, nếu chế độ ăn giàu chất béo lành mạnh như axit béo Omega-3 kết hợp với chất xơ thì hiệu quả sẽ khả quan hơn trong quá trình phòng chống rối loạn tiêu hoá.

Bạn cần hạn chế thức ăn nhanh và những loại thực phẩm giàu chất béo
Hạn chế căng thẳng
Căng thẳng có thể gây ra hàng loạt vấn đề về tiêu hóa như viêm nhiễm, chướng bụng, chán ăn, chuột rút… Vì vậy, để kiểm soát căng thẳng hiệu quả, các giải pháp hữu ích có thể kể đến là tập thể dục, yoga, ngồi thiền…
Cần ăn gì và kiêng gì khi bị rối loạn tiêu hoá?
Chế độ ăn uống có ảnh hưởng lớn đến việc điều trị, chăm sóc và phục hồi bệnh rối loạn tiêu hóa. Bạn nên ăn: Rau củ, các loại đậu, ngũ cốc, các loại hạt, gừng, sữa chua… Và nên tránh: Đồ ăn cay nóng, sữa và các chế phẩm từ sữa, rượu bia, đồ ăn nhiều axit…
Qua bài viết trên, Ocany đã cùng bạn tìm hiểu nguyên nhân và dấu hiệu gây rối loạn tiêu hoá. Đồng thời, Ocany cũng chia sẻ đến bạn một số giải pháp phòng ngừa, điều trị bệnh hiệu quả. Hy vọng với những kiến thức này Ocany đã giúp bạn có thêm nhiều thông tin để chăm sóc tốt sức khỏe hệ tiêu hoá của mình.

Xin chào, tôi là Ngọc, biên tập viên nội dung tại Ocany Việt Nam. Mục tiêu hàng đầu của tôi là đảm bảo bạn nhận được thông tin đầy đủ và chính xác về nước ion kiềm Ocany, cùng với các thông tin về ẩm thực, dinh dưỡng giúp bạn đưa ra quyết định mua sắm thông minh và tốt cho sức khỏe. Nếu bạn còn thắc mắc hoặc cần tư vấn thêm, đừng ngần ngại để lại bình luận phía dưới bài viết này. Tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn!