Theo các số liệu thống kê y tế cho thấy, thiếu máu là một trong những căn bệnh thường gặp của người hiện đại. Căn bệnh này không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn tác động đến tâm lý của người bệnh. Một trong những phương pháp điều trị đầu tiên mà bác sĩ đề cập đó là chú ý vào chất lượng thực phẩm trong bữa ăn hàng ngày. Vậy bạn có biết thiếu máu ăn gì chưa, hãy cùng Ocany tìm hiểu ngay nào!
Tổng quan về tình trạng thiếu máu ở người
Khi cơ thể mệt mỏi, da dẻ xanh xao, tâm lý dễ buồn phiền cáu gắt thì có thể bạn đang bị thiếu máu. Vậy thiếu máu là gì, dấu hiệu và hậu quả của căn bệnh này?
Thiếu máu là gì?
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nhận định rằng thiếu máu là tình trạng máu có số lượng hồng cầu thấp hơn so với mức tiêu chuẩn của người bình thường. Bệnh thiếu máu xảy ra khi các hồng cầu không chứa đủ hemoglobin. Hiểu đơn giản, hemoglobin là một loại protein giàu chất sắt giúp máu có màu đỏ. Loại protein tham gia vào quá trình vận chuyển oxy của các hồng cầu đi từ phổi đến các phần khác của cơ thể.
Thiếu máu là tình trạng máu có số lượng hồng cầu thấp hơn mức tiêu chuẩn
Khi thực hiện các xét nghiệm y khoa, bác sĩ sẽ kết luận bạn bị tình trạng thiếu máu khi nồng độ Hemoglobin thấp hơn:
- 13 g/dl (130 g/l) ở nam giới;
- 12 g/dl (120 g/l) ở nữ giới;
- 11 g/dl (110 g/l) ở người lớn tuổi.
Dấu hiệu của một người bị thiếu máu
Khi bị thiếu máu, cơ thể bạn không nhận đủ lượng máu giàu oxy và ai cũng biết rằng oxy cực kỳ quan trọng với hoạt động sống của cơ thể con người. Nếu rơi vào tình trạng thiếu máy quá lâu, bạn sẽ gặp những triệu chứng như:
- Tụt huyết áp, hoa mắt, choáng váng;
- Da dẻ tái nhợt, xanh xao, thiếu sức sống;
- Đau đầu, ù tai;
- Chán ăn, rối loạn tiêu hóa, đầy hơi, khó tiêu;
- Tim đập nhanh, hồi hộp hay cảm thấy bất an, lo lắng;
- Rối loạn kinh nguyệt , vô kinh;
- Tâm trạng dễ gắt gỏng, hay suy nghĩ tiêu cực;
- Móng tay dễ gãy, xước;
- Rụng tóc nhiều.
👉 Người bệnh tiểu đường nên ăn gì, kiêng gì để mau khỏi bệnh
👉 Ăn gì dễ ngủ? 27 loại thực phẩm giúp ngủ ngon sâu giấc
👉 Bệnh sỏi thận nên ăn gì? Kiêng gì? Giúp nhanh tan sỏi
Hậu quả của việc thiếu máu
Nếu tình trạng thiếu máu không được cải thiện trong thời gian dài thì nó sẽ dẫn đến một số hệ lụy cho sức khỏe như:
- Mệt mỏi, giảm khả năng lao động, ảnh hưởng đến trí não nhất là trí nhớ.
- Gây tổn thương nặng nếu kéo dài đồng thời tim và các cơ quan khác cũng bị ảnh hưởng.
- Thiếu máu nặng thậm chí có thể gây tử vong.
Thiếu máu khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, dễ bị choáng
Khi nhận thấy cơ thể có những vừa kể trên, bạn hãy ngay lập tức đến bác sĩ để được kiểm tra và xác định xem mình có bị thiếu máu hay không. Và ngay lập tức thay đổi chế độ ăn, bổ sung những loại thực phẩm bổ máu như hướng dẫn trong bài viết.
Nguyên tắc dinh dưỡng cho người thiếu máu
Thiếu máu ăn gì để mau chóng cải thiện sức khỏe? Khi biết bản thân thiếu máu, bạn quan sát lại chế độ ăn hàng ngày xem đã phù hợp hay chưa. Hầu hết tình trạng thiếu máu ở mức nhẹ đều có thể cải thiện bằng thực phẩm bổ máu. Đây là cách đơn giản và hiệu quả mà các chuyên gia ưu tiên trong quá trình điều trị.
Theo đó, một chế độ ăn lý tưởng cho bệnh nhân thiếu máu cần phải đảm bảo nguyên tắc cung cấp đầy đủ các nhóm chất, biết cách cân đối giữa lượng protein động vật và thực vật. Từng bước cải thiện chất lượng bữa ăn bổ sung đầy đủ chất sắt theo nhu cầu của cơ thể.
Thiếu máu ăn gì mau khỏe và 19 thực phẩm bổ máu nên ăn
Chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng là điều kiện tiên quyết cần đảm bảo với bệnh nhân thiếu máu. Chế độ ăn uống cho người thiếu máu nên ưu tiên các loại thực phẩm giàu vitamin B12, axit folic, vitamin C và sắt. Sau đây là một số thực phẩm hàng ngày dễ tìm sẽ giúp bạn thoát khỏi tình trạng thiếu máu hiệu quả.
Thiếu máu ăn gì mau khỏe và 19 thực phẩm bổ máu nên ăn
Thịt đỏ
Nhắc đến thiếu máu ăn gì ai cũng sẽ nghĩ ngay đến thịt bò, hay một loại thịt đỏ nào đó. Điều đó không phải ngẫu nhiên, trong thịt đỏ có hàm lượng sắt cao, chẳng hạn như thịt cừu và thịt bò. Các loại thịt này có chứa phức hợp heme-sắt, ưu điểm là dễ dàng hấp thụ bởi cơ thể. Ngoài ra thịt đỏ cũng là nguồn tuyệt vời của vitamin B12. Ngoài thịt bò thì gan bò cũng có thể cung cấp hơn 600% cho nhu cầu sắt hàng ngày cho cơ thể.
Hải sản và động vật có vỏ
Hải sản là nhóm thực phẩm chứa nhiều chất sắt sẽ giúp bạn trả lời câu hỏi thiếu máu ăn gì để sức khỏe nhanh hồi phục. Trong các loại hải sản và các động vật có vỏ như sò thường chứa nhiều sắt nhất hay các loại cá biển giúp bổ sung vitamin B12 – loại vitamin cần thiết cho quá trình sản sinh hồng cầu. Do đó, cá và động vật có vỏ như sò là nhóm hải sản cần mà người bệnh thiếu máu nên sử dụng.
Cải bó xôi
Trong giới thực vật có nhiều loại rau cải giàu dinh dưỡng tốt cho người thiếu máu. Không thể bỏ qua “cái tên” cải bó xôi, đây là một loại rau lá xanh giúp ngăn ngừa bệnh thiếu máu được nhiều chuyên gia nhắc đến. Cải bó xôi có thành phần giàu canxi, vitamin A, E, B9 và C, sắt, chất xơ và beta carotene.
Thiếu máu ăn gì để bổ sung sắt hiệu quả cho cơ thể? – Cải bó xôi
Nghiên cứu cho thấy chỉ với một nửa chén cải bó xôi luộc có thể cung cấp đến 3,2 mg sắt và hàm lượng này chiếm khoảng 20% nhu cầu sắt cho cơ thể của người phụ nữ. Vì vậy, nên bổ sung cải bó xôi trong chế độ ăn uống hàng ngày với phụ nữ và những người mắc bệnh thiếu máu.
👉 Rối loạn tiêu hóa nên ăn gì? 17 thực phẩm cực tốt cho tiêu hóa
👉 Bụng yếu nên uống gì? Ăn gì và kiêng gì tốt cho hệ tiêu hóa?
👉 Ăn gì để giảm mỡ bụng? 26 loại thực phẩm siêu giảm mỡ
Củ cải đường
Nếu bạn muốn biết thiếu máu ăn gì tốt và dễ tìm mua thì không thể bỏ qua củ cải đường. Củ cải đường chứa hàm lượng cao chất sắt, giúp sửa chữa và tái kích hoạt tế bào hồng cầu. Một khi các tế bào hồng cầu được “khởi động”, chúng sẽ làm việc hiệu quả nhằm đem đầy đủ oxy đến các bộ phận trong cơ thể. Vì vậy hãy thêm củ cải đường vào chế độ ăn uống hàng ngày nếu bạn đang bị thiếu máu.
Bơ đậu phộng
Tiếp theo của danh sách thiếu máu ăn gì chính là bơ đậu phộng. Loại bơ này là nguồn sắt tuyệt vời mà bạn nên bổ sung vào thực đơn hàng ngày. Một số người không thích mùi của nó thì có thể ăn đậu phộng rang để phòng chống bệnh thiếu máu. Hai muỗng bơ đậu phộng có chứa đến 0.6mg sắt.
Cà chua
Cà chua không giàu sắt như các loại thực phẩm kể trên nhưng chúng chứa nhiều vitamin C. Hầu như vitamin C là thành phần chính của cà chua, ngoài ra còn có lycopene. Vitamin C rất quan trọng với người thiếu máu do thiếu sắt vì chúng giúp cơ thể tăng khả năng hấp thu sắt. Ngoài ra cà chua còn rất tốt cho da và tóc vì thành phần giàu carotene và vitamin E.
Thiếu máu ăn gì để bổ sung vitamin C tăng khả năng hấp thu sắt? – Cà chua
Trứng
Trứng là một loại thực phẩm giàu protein và có chứa một số chất chống oxy hóa, hỗ trợ tích trữ vitamin trong cơ thể khi bị thiếu máu. Một quả trứng to có chứa khoảng 1 mg sắt, do vậy hãy ăn một quả trứng mỗi ngày để giúp cơ thể bạn không bị thiếu máu.
Lựu
Lựu là một loại trái cây hoàn hảo cho người thiếu máu vì chúng chứa cả chất sắt và vitamin C. Ăn lựu thường xuyên giúp cải thiện lưu lượng máu trong cơ thể, làm đẹp da. Ngoài ra, lựu cũng rất tốt trong điều trị các triệu chứng do thiếu máu gây ra như yếu, chóng mặt, mệt mỏi và hay mất khả năng nghe.
👉 Uống gì để hết mụn đẹp da? 16 thức uống hiệu quả tuyệt vời
👉 Uống gì để đẹp da chống lão hóa? 10 thức uống cực tốt cho chị em
👉 20 Cách làm đẹp da mặt, trẻ hóa làn da ngay tại nhà
Đậu nành
Đậu nành là một nguồn tuyệt vời của sắt và các loại vitamin tự nhiên. Đậu nành được coi là “thần dược” vì chúng có chứa hàm lượng sắt khá cao. Đậu tương làm từ đậu nành là một thực phẩm ít chất béo và giàu protein cao chống thiếu máu.
Đậu nành là một nguồn tuyệt vời của sắt và các loại vitamin tự nhiên
Mật ong
Mật ong là loại thực phẩm rất tốt cho cơ thể bạn và chúng cũng giàu chất sắt. Trong 100gr mật ong cung cấp khoảng 0,42 mg sắt trong 100 gram mật ong. Hơn nữa, mật ong còn các loại khoáng chất khác như đồng và magiê, giúp tăng nồng độ hemoglobin trong cơ thể.
👉 Uống mật ong có tác dụng gì? 20 lợi ích tuyệt vời từ mật ong
👉 Uống nước chanh mật ong trước khi đi ngủ nên hay không?
👉 Uống nước gừng với mật ong có tác dụng gì cho sức khỏe?
Trái cây giàu vitamin C
Như đã chia sẻ thực phẩm giàu vitamin C rất cần thiết trong người điều trị thiếu máu cũng như phòng ngừa thiếu máu. Vì vậy các chuyên gia luôn khuyến khích bệnh nhân thiếu máu nên bổ sung đầy đủ thực phẩm giàu vitamin C. Vitamin C còn giúp phòng ngừa bệnh viêm nhiễm, chống ung thư và tăng sinh collagen tự nhiên cho làn da.
Thiếu máu ăn gì để tăng khả năng hấp thu sắt? – Trái cây giàu vitamin C
Một số loại thực phẩm giàu vitamin C bạn nên ăn hàng ngày như ớt chuông, đu đủ, dâu tây, cải xanh, cải xoăn, thơm, xoài,…
Nho khô
Không chỉ là một món ăn vặt vào những giờ nghỉ trưa, nho khô còn là một loại thực phẩm cần thiết cho người bị thiếu máu mà bạn nên ăn thường xuyên.
Các loại đậu
Không thể không nhắc đến các loại đậu trong danh sách thiếu máu ăn gì này. Các loại đậu là một nguồn dồi dào chất sắt và vitamin tốt cho cơ thể. Không chỉ vậy, ở nước ta bạn có thể dễ dàng tìm mua đậu ở bất kỳ đâu với mức giá hợp lý và chất lượng tốt. Một số loại đậu tốt cho người thiếu máu là đậu nành, đậu trắng, đậu Hà Lan.
Các loại hạt
Ngoài các loại đậu thì một số loại hạt cũng rất cần thiết cho người thiếu máu. Chúng chứa nhiều chất sắt và giúp cho quá trình vận chuyển máu được lưu thông dễ dàng hơn. Những loại hạt chứa nhiều sắt bao gồm: hạt điều, hạt vừng, hạt chia,…
Rau sẫm màu
Những loại rau có màu xanh sẫm thường rất dồi dào chất sắt non-heme tốt cho cơ thể. Ngoài ra loại rau này còn bổ sung lượng axit folic và vitamin C giúp cơ thể hấp thu chất sắt tốt hơn. Các loại rau xanh được khuyến khích cho người thiếu máu là cải xoăn, rau đay, cải bó xôi, mồng tơi, lá lốt,…
Thiếu máu ăn gì để bổ sung sắt cho cơ thể? – Rau sẫm màu
Sữa và chế phẩm từ sữa
Chắc hẳn ai cũng quen với lời khuyên khi thiếu máu nên bổ sung sữa hoặc các chế phẩm từ sữa. Điều này cũng có lý do, vì sữa là nguồn dồi dào các khoáng chất có công dụng bổ sung cho cơ thể. Ngoài ra sữa còn chứa hàm lượng cao vitamin B12, C và A. Những chất này hỗ trợ hình thành các tế bào hồng cầu cũng như giúp cơ thể điều trị bệnh thiếu máu.
👉 Uống sữa đậu nành có tốt không? Sữa đậu nành có tác dụng gì?
👉 Giảm cân có nên uống sữa không? Bí quyết giảm cân bằng sữa
👉 Đau dạ dày có nên uống sữa không? Bác sĩ cho lời khuyên
Viên uống bổ sắt
Ngoài việc thay đổi chế độ ăn, người bị thiếu máu có thể sử dụng các loại viên uống bổ máu. Đây là dạng thực phẩm thường được các chuyên gia khuyên dùng với trường hợp thiếu máu do thiếu sắt. Tuy nhiên không được sử dụng tùy tiện mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ. Đặc biệt, các bạn nữ bị thiếu màu trong thời gian mang thai cần bổ sung viên uống bổ sắt để cải thiện tình trạng này.
Người bị thiếu máu nên kiêng gì để không làm bệnh nặng thêm?
Bệnh thiếu máu đã trở nên phổ biến ở bất kỳ độ tuổi hay giới tính nào. Để mau chóng thoát khỏi tình trạng này, bạn cần biết thực phẩm bổ máu và những thực phẩm cần kiêng cử. Điển hình là các nhóm thực phẩm sau:
- Thực phẩm chứa axit oxalic: Axit oxalic khi gặp canxi trong máu sẽ tạo ra phản ứng kết tủa oxalat canxi. Điều này được cho là không tốt cho bệnh nhân thiếu máu. Những loại thực phẩm chứa oxalic bao gồm khế, hồ tiêu, rau dền, cacao, socola, đậu phộng.
Khế là loại thực phẩm chứa axit oxalic cần hạn chế với người thiếu máu
- Thực phẩm giàu tanin: Tanin có trong thực phẩm khi gặp chất sắt sẽ tạo ra phản ứng tạo thành muối khó hòa tan, ức chế sự hấp thu sắt. Những loại thực phẩm giàu tanin bao gồm trà, cà phê, bắp chuối, trái cây non (có vị chát), hồng, nho,…
- Thực phẩm giàu canxi: Có khoảng 2% lượng canxi tồn tại trong máu có tác dụng thực hiện các chức năng thần kinh cơ và đông máu. Vì vậy, nếu quá dư thừa canxi trong máu thì sẽ dẫn đến nguy cơ đông máu rất nguy hiểm. Thực phẩm giàu canxi thường gặp là rau màu xanh đậm, hải sản, ngũ cốc,..
- Thực phẩm giàu gluten: Gluten khi đi vào cơ thể sẽ gây ra các tổn thương cho thành ruột, ngăn chặn sự hấp thu sắt và axit folic – hai yếu tố cần thiết cho quá trình tái tạo hồng cầu. Vì vậy người bị thiếu máu nên hạn chế ăn quá nhiều các loại thực phẩm như mì ống, lúa mạch, yến mạch,…
- Thực phẩm chứa nhiều phytat: Phytat khi gắn với sắt sẽ ngăn cản sự hấp thu sắt của cơ thể. Vì vậy người bị thiếu máu không nên tiêu thụ quá nhiều nhóm thực phẩm này.
Những điều cần lưu ý khi bổ sung thực phẩm bổ máu
Ngoài việc cập nhật danh sách thiếu máu ăn gì thì người bệnh cần chú ý đến một số điều sau:
Những điều cần lưu ý khi bổ sung thực phẩm bổ máu
- Hạn chế hoặc không uống trà, cà phê cùng các thực phẩm bổ máu;
- Tránh ăn các loại thức ăn nhanh, dầu mỡ, hay rượu bia, chất kích thích;
- Nên ăn thực phẩm bổ máu cùng với thực phẩm giàu vitamin C nhằm giúp tăng khả năng hấp thu sắt;
- Bổ sung thực phẩm chứa nhiều protein, đặc biệt là protein có nguồn gốc động vật nhằm tăng cường hiệu quả hấp thu sắt.
Trên đây là những thông tin giúp bạn trả lời câu hỏi thiếu máu ăn gì và nên kiêng gì. Hi vọng bạn sẽ tìm được nhiều kiến thức hữu ích để mau chóng thoát khỏi căn bệnh thiếu máu và giúp cơ thể khỏe mạnh, yêu đời hơn.
Xin chào, tôi là Ngọc, biên tập viên nội dung tại Ocany Việt Nam. Mục tiêu hàng đầu của tôi là đảm bảo bạn nhận được thông tin đầy đủ và chính xác về nước ion kiềm Ocany, cùng với các thông tin về ẩm thực, dinh dưỡng giúp bạn đưa ra quyết định mua sắm thông minh và tốt cho sức khỏe. Nếu bạn còn thắc mắc hoặc cần tư vấn thêm, đừng ngần ngại để lại bình luận phía dưới bài viết này. Tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn!
