Trong tự nhiên có nhiều loại thực vật có tính dược liệu cao, thậm chí có thể chữa được những căn bệnh nan y như ung thư. Một trong số đó là cây xạ đen, loại cây này từ lâu đã được biết như một loại dược liệu quý giúp chữa bệnh gan, xương khớp và chữa khối u. Nếu bạn chưa biết rõ về cây xạ đen, hãy cùng Ocany tìm hiểu về công dụng và tác hại của cây xạ đen trong bài viết dưới đây!
Tìm hiểu cây xạ đen là gì?
Cây xạ đen có tên Tiếng anh là celastrus hindsii, ở Việt Nam còn gọi là cây ung thư, cây bách giải. Trong thực tế, cây xạ đen là loại cây thuộc dạng thân gỗ nhỏ, mọc theo bụi, lá của cây của máu hơi tía và có răng cưa, nó thường sống dựa vào những loại cây thân gỗ to lớn mọc trong rừng.
Cây xạ đen là loại cây thuộc dạng thân gỗ nhỏ, mọc theo bụi
Loại cây này được tìm thấy ở nhiều quốc gia trên thế giới như Trung Quốc, Ấn Độ, Malaysia,… Ở Việt Nam thì cây xạ đen xuất hiện nhiều ở khu vực tỉnh Hòa Bình.
Hầu hết các bộ phận của cây xạ đen đều có thể sử dụng bao gồm từ thân, cành, đến lá và quả. Người ta thu hoạch cây xạ đen quanh năm, sau khi hái các bộ phận của cây được cắt thành từng đoạn rồi đem phơi khô để làm thuốc.
Các thành phần hóa học được tìm thấy trong cây xạ đen
Trước khi trả lời tác hại của cây xạ đen, bạn nên tìm hiểu rõ thành phần của loại cây này. Các nhà khoa học tìm thấy những thành phần hóa học chủ yếu trong cây xạ đen gồm có:
- Các polyphenol: rutin, axit rosmarinic, kaempferol 3-rutinoside, axit lithospermic và axit lithospermic B.
- Các sesquiterpene và triterpene: estar agarofuran sesquiterpene, 1b, 2b, 6a, 15b-tetracetoxy-8b, 9a-dibenzoyloxy-b-dihydro agarofuran (celahin D), emarginatine E, loranthol, axit glucosyringic, lupenone, friedelinol, celasdin-A, celasdin-C, celasdin-B, cytotoxic.maytenfolone-A…
- Các nhóm hợp chất khác: tanin, flavonoid, quinon, axit amin…
Nhận diện cây xạ đen thật trên thực tế
Hiện nay trên thị trường xuất hiện loại cây có hình dáng tương đối giống cây xạ đen, người ta gọi nó là cây xạ vàng. Tuy nhiên về mặt chăm sóc sức khỏe thì nó không có tác dụng gì cả. Vì vậy để tránh mua nhằm, người dùng cần chú ý những đặc điểm nhận dạng cây xạ đen thật dưới đây:
Bên trái là hình ảnh cây xạ đen còn bên phải là cây xạ vàng
Nhận dạng cây tươi:
- Cây xạ đen tươi: lá có ánh sắc tím khi còn non, có hình răng cưa; khi lá lớn có màu xanh đậm và thân cây có màu sẫm.
- Cây xạ vàng tươi: lá mỏng và không có ánh sắc tím, lá suông không có răng cưa; khi lớn lên lá có màu xanh.
Nhận dạng phơi khô:
- Cây xạ đen: lá khô có mùi thơm nhẹ, dễ chịu, không bị giòn, nát; thân cây có màu đen và mùi thơm đặc trưng.
- Cây xạ vàng: lá của cây xạ vàng dễ bị vụn nát, phơi khô thường bị giòn; thân cây có màu trắng nhạt và không mùi.
Tác dụng vật lý của xạ đen trong đông y
Trong Đông y, cây xạ đen là loại dược liệu có tính hàn, vị đắng. Các thầy thuốc sử dụng loại cây này trong điều trị: ung nhọt, rối loạn tiêu hóa, lở loét, mát huyết, mất ngủ, viêm gan, vô sinh, giúp thông kinh,…
Công dụng của xạ đen
Trước khi đến nội dung nói về tác hại của cây xạ đen thì chúng ta cùng tìm hiểu công dụng của loại thảo dược này nhé. Tùy vào mỗi bài thuốc và cách kết hợp nguyên liệu mà cây xạ đen sẽ có tác dụng điều trị bệnh khác nhau. Mỗi ngày người bệnh có thể dùng từ 15 đến 20gr xạ đen để sắc nước uống. Công dụng của xạ đen được ghi nhận trong thực tế gồm có:
Dân tộc Mường họ dùng cây xạ đen để làm thuốc hỗ trợ chữa các bệnh về gan như xơ gan, viêm gan,…
👉 [Bác sĩ tư vấn] Gan nhiễm mỡ uống gì mau khỏi?
👉 11 công thức detox thải độc, mát gan, thanh lọc cơ thể
👉 Uống gì tốt cho gan? 17 loại thức uống tốt cho gan đơn giản
Trong y học cổ truyền, xạ đen được sử dụng nhiều trong các bài thuốc giúp giảm mụn nhọt, tiêu viêm, giải độc, tăng cường sức đề kháng cơ thể. Đặc biệt nó còn được “ca ngợi’ với khả năng kìm hãm sự phát triển của khối u, hỗ trợ điều trị ung thư.
Cây xạ đen còn được gọi là cây ung thư vì nó giúp ức chế tế bào ung thư
Viện Quân y cũng đã từng nghiên cứu về tác dụng của cây xạ đen. Tài liệu nghiên cứu ghi nhận loại cây này có tác dụng làm mát gan, hỗ trợ điều trị được nhiều căn bệnh: Ung thư phổi, thanh nhiệt, thanh lọc độc tố trong cơ thể, giảm mỡ máu, cân bằng huyết áp, chữa khỏi dị ứng, kháng viêm, cầm máu vết thương.
Cây xạ đen và những bài thuốc chữa bệnh
Dựa trên tác dụng của cây xạ đen, trong đông y đã nghiên cứu và tìm ra nhiều bài thuốc trị bệnh hiệu quả đã được sử dụng lâu đời, chẳng hạn như:
Bài thuốc giải nhiệt , thông kinh, lợi tiểu
Nguyên liệu: 15g xạ đen cùng với 12g kim ngân hoa
Cách làm: Các vị thuốc đem phơi khô rồi sao vàng, khi dùng bạn hãm với nước nóng và uống như nước trà. Uống hết bài thuốc này trong ngày.
Bài thuốc tăng cường miễn dịch, giảm căng thẳng, ngừa tiểu đường, ung thư
Nguyên liệu: 15g xạ đen, 15g nấm linh chi, 15g giảo cổ lam
Cách làm: Rửa sạch các nguyên liệu, cho vào nồi nấu và sắc uống hàng ngày.
👉 #10 dấu hiệu của bệnh tiểu đường bạn không nên bỏ qua
👉 Bệnh tiểu đường không nên uống gì và nên uống gì mau khỏi?
Bài thuốc hỗ trợ điều trị ung thư từ cây xạ đen
Nguyên liệu: 30g xạ đen, 6g cam thảo dây và 20g cỏ lưỡi rắn
Cách làm: Cho tất cả nguyên liệu vào cùng 1 tháng thuốc, đặt lên bếp nấu như hãm nước chè. Dùng để uống trong ngày.
Bài thuốc hỗ trợ bệnh về gan
Nguyên liệu: 50g xạ đen, 10g mật nhân cùng với 30g cà gai leo.
Bài thuốc chữa bệnh gan từ cây xạ đen khá hiệu quả
Cách làm: Cho các nguyên liệu vào 1 thang thuốc nấu cùng 2 lít nước trong 15 phút, đến khi các nguyên liệu tan dần trong nước thì tắt bếp. Dùng để uống thay nước hàng ngày, không dùng thuốc để qua đêm.
Ngoài 4 bài thuốc phổ biến trên, cây xạ đen còn được dùng trong nhiều bài thuốc dân gian khác. Tùy vào tình trạng bệnh lý mà bạn có thể tận dụng nguyên liệu này để chữa bệnh.
Cây xạ đen kiêng kỵ với đối tượng nào?
Cây xạ đen tuy có nhiều dược tính tốt nhưng không phải ai cũng có thể sử dụng nó. Trường hợp phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú, trẻ em nhỏ thì không nên dùng. Bệnh nhân có vấn đề về chức năng thận cũng nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng. Tuyệt đối không dùng nước thuốc xạ đen để qua đêm.
Tác hại của cây xạ đen người dùng cần biết
Bên cạnh mặt lợi ích thì tác hại của cây xạ đen là điều được nhiều người quan tâm. Nếu sử dụng cây xạ đen sai cách có thể dẫn đến những tác hại bao gồm:
Đau bụng, đi ngoài
Tác hại của cây xạ đen đối với những người chưa từng điều trị bằng phương pháp thảo dược đông y là khiến người bệnh bị đau bụng, đi ngoài.
Khi mới làm quen với loại dược liệu này, bạn sẽ cảm thấy bụng đau nhói, chướng nhẹ. Nếu như cơn đau kéo dài sẽ ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan quan trọng trong cơ thể. Để tránh được tác hại này của cây xạ đen, các chuyên gia khuyên bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ đông y rồi mới sử dụng xạ đen để trị bệnh.
Tác hại của cây xạ đen khi lạm dụng – Đau bụng, đi ngoài
Hoa mắt, choáng váng
Việc sử dụng cây xạ đen quá liều lượng, lạm dụng sẽ dẫn đến hoa mắt, chóng mặt, tụt huyết áp. Theo các bác sĩ đông y ta chỉ nên dùng tối đa 70g xạ đen, không nên lạm dụng để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe.
Buồn ngủ, ngủ gật trong ngày
Tác dụng của xạ đen có tính an toàn, giúp người sử dụng ngủ ngon. Tuy nhiên nhiều người vì công dụng này mà lạm dụng chúng và gây ra tình trạng buồn ngủ cả ngày, ngủ gà ngủ gật. Nước thuốc xạ đen bạn chỉ nên pha loãng khi dùng để tránh ảnh hưởng đến hiệu suất công việc buổi sáng.
👉 Phụ gia thực phẩm là gì? Lợi ích và tác hại của phụ gia thực phẩm
👉 Cảnh báo tác hại của đậu bắp với sức khỏe nếu ăn quá nhiều
👉 Cảnh báo 7 tác hại của baking soda nếu dùng không đúng cách
Làm trầm trọng cơn đau
Tác hại của cây xạ đen nếu dùng quá liều là khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, mất năng lượng. Nhất là vào buổi sáng, thời điểm bạn cần nhiều năng lượng để hoạt động và làm việc hiệu quả. Ngoài ra, bạn tuyệt đối không dùng nước xạ đen thay cho bữa ăn sáng, điều này sẽ để lại một hệ quả không ngờ đấy.
Cách dùng cây xạ đen tránh tác dụng phụ gây hại cho cơ thể
Để tránh tác hại của cây xạ đen không quá khó, bạn chỉ cần lưu ý một số điều sau khi điều trị cho người bệnh bằng loại cây này.
Một trong những cách dùng cây xạ đen tránh tác dụng phụ là không rượu bia
- Kiêng và hạn chế tuyệt đối các chất kích thích như bia, rượu, cà phê,.. và một số loại thực phẩm như rau muống, cà pháo. Nguyên nhân là do thuốc nam khi gặp những chất kể trên sẽ xảy ra phản ứng kết tủa, làm hạn chế tác dụng chữa bệnh của thuốc.
- Không nên dùng xạ đen và thuốc tây cùng lúc, uống cách nhau tối thiểu 30 phút, tốt nhất là 2h đồng hồ.
- Những người dùng xạ đen để ức chế sự phát triển của khối u có thể cảm thấy đau bụng dữ dội khi dùng loại dược liệu này. Cách để điều chỉnh là pha loãng nước thuốc, bắt đầu với 30g/1,5 lít và tăng lên 60gr/1,5 lít.
Đối tượng cần tráng dùng cây xạ đen
Dù là loại dược liệu khá lành tính nhưng tác hại của cây xạ đen là điều mà bạn cần phải lưu ý. Ngoài ra, một số đối tượng không nên dùng xạ đen là:
- Người bị suy giảm chức năng của thận;
- Phụ nữ đang mang thai và cho con bú bằng sữa mẹ, hoặc trẻ em dưới 5 tuổi;
- Người huyết áp thấp muốn dùng xạ đen cần thêm vài lát gừng;
- Người đang bị rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy phân lỏng.
Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ tác hại của cây xạ đen cũng như những tác dụng tuyệt vời của loại cây này. Tuy nhiên để sử dụng cây xạ đen một cách hiệu quả, điều trị các vấn đề sức khỏe tốt nhất thì bạn nên tham khảo ý kiến của người có chuyên môn để tránh trường hợp sử dụng sai liều lượng, sai tác dụng.
Xin chào, tôi là Ngọc, biên tập viên nội dung tại Ocany Việt Nam. Mục tiêu hàng đầu của tôi là đảm bảo bạn nhận được thông tin đầy đủ và chính xác về nước ion kiềm Ocany, cùng với các thông tin về ẩm thực, dinh dưỡng giúp bạn đưa ra quyết định mua sắm thông minh và tốt cho sức khỏe. Nếu bạn còn thắc mắc hoặc cần tư vấn thêm, đừng ngần ngại để lại bình luận phía dưới bài viết này. Tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn!
