Nước cứng là một cụm từ nghe có vẻ rất xa lạ với chúng ta nhưng nó lại ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống hàng ngày của tất cả mọi người. Tuy nhiên, vẫn còn có rất nhiều người trong chúng ta chưa biết nước cứng là gì? Nước cứng có tất cả bao nhiêu loại? Và tác hại của nước cứng gây ra những vấn đề nghiêm trọng gì? Vì vậy, bài viết dưới đây Ocany sẽ giúp bạn tìm hiểu về tác hại của nước cứng và cách khắc phục.
Nước cứng là gì?
Nước cứng là kết quả của tự nhiên tạo ra từ các khoáng chất (canxi và magiê). Các khoáng chất này tích tụ trong chu trình nước, có chứa hàm lượng Ca2 + và Mg2 + cực kỳ cao.
Càng nhiều canxi và magiê hòa tan trong nước thì đặc tính độ cứng của nước càng mạnh. Đó là lý do tại sao một số thành phố hoặc khu vực khác nhau lại có độ nước cứng khác nhau. Các khoáng chất canxi và magiê có mặt ở hầu hết mọi nơi và chủ yếu đến từ đá vôi.
Nước hàng ngày của chúng ta, ví dụ như nước giếng cũng có thể bị ô nhiễm và là nước cứng. Chất lượng nước được đảm bảo khi các thành phần vô cơ và hữu cơ trong nước được duy trì ở mức cho phép. Nếu có thành phần vượt ngưỡng hoặc ngưỡng quá thấp thì chất lượng nguồn nước sẽ bị thay đổi.
Cation Canxi và Magie là những khoáng chất cần thiết cho cơ thể và cũng là những hợp chất tồn tại trong nguồn nước. Tuy nhiên, khi hàm lượng các thành phần này tích tụ trong nước vượt quá mức quy định thì sẽ thành nước cứng. Vậy, ở những phần nội dung tiếp theo chúng ta sẽ tìm hiểu tác hại của nước cứng.
Nước cứng là gì?
Nước cứng có mấy loại?
Tùy thuộc vào độ cứng của nguồn nước có thời gian trao đổi cation nhanh hay chậm mà nước cứng sẽ được chia thành 3 loại phổ biến dưới đây.
Nước cứng tạm thời
Do các chất khoáng có gốc bicacbonat dễ hòa tan của Mg và Ca nên các muối bicacbonat hòa tan này tạo ra các gốc cation Mg + và Ca + cùng với các anion CO3- và HCO3-. Sự hiện diện của các gốc cation này làm cho nước cứng. Tuy nhiên, độ cứng của nước có chứa muối này chỉ được xem là nước cứng tạm thời và có thể làm mềm bằng cách đun sôi.
Nước cứng vĩnh cửu
Nước có CaSO4/CaCl2 hoặc MgSO4/MgCl2 được xem là nước cứng vĩnh cửu. Các ion này quá khó để loại bỏ độ cứng của nước ngay cả bằng các phương pháp đun sôi hoặc bộ lọc thông thường. Đó là bởi vì các ion này quá mạnh và không kết tủa. Độ cứng vĩnh viễn của nước cứng thường chỉ có thể được giảm bớt khi thêm nước mềm. Và trong môi trường tự nhiên thì hầu như chúng ta không thể làm mềm nước cứng.
Nước cứng thành phần
Một chất trung hòa chứa cả nước cứng vĩnh viễn và tạm thời được gọi là nước cứng thành phần. Thành phần của nó bao gồm tất cả các muối như: muối CaSO4, Ca (HCO3) 2, Ca (HCO3) 2, MgCl2, MgCl2 và MgSO4.
Nước cứng có 3 loại phổ biến
Những dấu hiệu giúp nhận biết nước cứng là gì?
Các vòi nước và đường ống được bao phủ bởi một lớp bột giống như đá vôi là dấu hiệu cho thấy thường xuyên phải tiếp xúc với nước cứng. Đó cũng là một tác hại của nước cứng khiến nhiều người lo ngại. Ngoài ra, khi gương và kính trong nhà vệ sinh hay bị trắng và mờ dù được lau chùi thường xuyên cũng là dấu hiệu để nhận biết nước cứng.
Hơn nữa, khi dùng xà phòng hoặc bột giặt chung với nước cứng thì sẽ làm giảm lượng bọt đáng kể. Bên cạnh đó, nếu nước cứng đem đi đông đá sẽ làm đá có màu trắng và tan nhanh hơn so với nước sạch.
Có rất nhiều cách để nhận biết nước cứng
Tác hại của nước cứng
Tác hại của nước cứng sẽ rất nghiêm trọng nếu không được phát hiện và có biện pháp khắc phục kịp thời. Dưới đây là một số tác hại của nước cứng mà bạn cần chú ý.
Ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của con người
Sử dụng nước cứng để tắm hàng ngày sẽ gây khô da, khô tóc hoặc mẩn ngứa. Về lâu dài có thể gây lở loét và rất khó để chữa liền vết sẹo.
Ngoài ra, nước cứng tạm thời khi vào cơ thể sẽ có các muối bicacbonat bị phân hủy tạo thành muối cacbonat kết tủa (Ca (HCO3) 2 => CaCO3). CaCO3 không thấm qua thành ruột và động mạch nên tích tụ lại ở các cơ quan trong cơ thể. Về lâu dài sẽ tích tụ lại tạo thành sỏi thận, sỏi tiết niệu hoặc làm tắc thành mạch, tĩnh mạch do cặn vôi gây nguy hiểm cho sức khỏe của bạn.
Khi pha đồ uống hoặc nấu ăn bằng nước cứng sẽ thường làm mất đi độ ngon tự nhiên và làm giảm hương vị của thực phẩm. Đặc biệt, nước cứng làm thay đổi đáng kể màu sắc và mùi vị của sữa, cà phê, trà… khiến các loại thức uống thơm ngon này trở nên sẫm màu, kém ngọt, kém thơm và có vị chát.
Ngoài ra, bạn không nên dùng nước cứng để sắc thuốc bắc. Khi kết hợp với các ion trong nước, thảo dược hoặc thuốc đông y có thể gây ra một số tác dụng phụ nguy hiểm cho người sử dụng.
Gây hư hỏng các vật dụng trong gia đình
Như đã đề cập ở nội dung trên, tác hại của nước cứng đối với các vật dụng, đồ dùng trong gia đình là làm giảm độ tạo bọt của xà phòng. Ngoài ra, nước cứng còn làm giảm hiệu quả giặt sạch vì nước cứng tạo muối canxi làm mục vải nhanh, làm quần áo cũ. Hơn nữa, các dụng cụ nấu nướng như bình đun nước nóng lạnh rất dễ bị bám cặn và nhanh hỏng.
Lớp CaCO3 do nước cứng tạo thành có thể tạo thành lớp cách nhiệt dưới đáy nồi, làm giảm khả năng dẫn và truyền nhiệt, lãng phí năng lượng. Các cặn nước cứng cũng làm tắc nghẽn đường nước, tạo ra các mảng dày hoặc ố vàng trên nhiều vật dụng trong nhà. Sử dụng nước cứng với thời gian dài còn làm giảm hiệu suất và tuổi thọ của nhiều thiết bị, đồ dùng điện gia dụng.
Tác hại của nước cứng trong công nghiệp ẩn chứa những mối nguy hại khôn lường
Ảnh hưởng đến sản xuất công nghiệp
Tại các nhà máy công nghiệp nếu dùng thiết bị tiếp xúc nhiều với nước cứng, đặc biệt là ở nhiệt độ cao sẽ dẫn đến tình trạng thiết bị dẫn nhiệt kém. Vì CaCO3 là chất kết tủa được tạo bởi sự nhiệt phân của Ca(HCO3)2, tạo lớp cách nhiệt ở đáy và cản trở quá trình dẫn nhiệt của thiết bị. Ngoài ra, những mảng bám này còn làm tăng nguy cơ “bịt kín” nhiều lỗ van an toàn, lỗ thông để hơi nước thoát ra ngoài. Điều này làm tăng áp suất trong nồi dẫn đến nguy cơ cháy nổ. Đây là một tác hại nghiêm trọng của nước cứng, các doanh nghiệp, nhà máy công nghiệp không thể xem thường.
Một số ngành công nghiệp không được sử dụng nước cứng, nếu độ cứng vượt quá giới hạn cho phép (tùy theo mục đích sử dụng). Nếu muốn sử dụng thì buộc nhà máy phải tiến hành làm mềm nước. Vì nước cứng làm cho các thiết bị công nghiệp như lò hơi, thiết bị điện lạnh… dễ đóng cặn, gây tắc đường dẫn. Vậy, với những tác hại của nước cứng trên, có cách nào để khắc phục tình trạng nước cứng không?
Chia sẻ những cách làm mềm nước cứng đơn giản mà hiệu quả
Để hạn chế và khắc phục tác hại của nước cứng, chúng ta có khá nhiều phương pháp hóa học để áp dụng.
Làm mềm nước cứng bằng phương pháp nhiệt (đun sôi nước)
Đun nóng hoặc chưng cất nước cứng để muối bicacbonat bị nhiệt phân thành muối không tan. Khi đó, bạn sẽ làm lắng cặn phần kết tủa và có được nước mềm để sử dụng. Phương pháp này thường chỉ hiệu quả với nước cứng tạm thời.
Đun sôi là cách hiệu quả để làm mềm nước cứng tạm thời
Làm mềm nước cứng bằng cách trao đổi ion
Phương pháp trao đổi ion hoạt động bằng cách sử dụng các vật liệu đặc biệt để hấp thụ các ion cứng trong nước như Ca2 + và Mg2 +. Hoạt chất nhựa thông tạo thành những quả bóng nhỏ có đường kính khoảng 1-2mm xếp thành hình cột. Trong quá trình trao đổi ion, nước cứng được đưa qua cột chứa và ion Na + được giải phóng khỏi cột nhựa rồi đi vào nước. Khi đó, ion Ca2 + sẽ thoát ra khỏi nước và bám vào cột nhựa. Từ đó giúp giải phóng lượng Ca2 + tích tụ trong nước, làm mềm nước hiệu quả. Tuy nhiên, phương pháp này khiến hàm lượng natri trong nước tăng lên. Vì vậy, bạn cần lưu ý không dùng nước này cho những người cần hạn chế hấp thụ natri.
Làm mềm nước cứng bằng đá vôi
Vôi và natri cũng là hai chất làm mềm nước cứng phổ biến nhất hiện nay. Phương pháp này có thể làm giảm hàm lượng Mg2 + trong nước. Tuy nhiên, nó tạo ra một lượng tương đương CaSO4, CaCl2. Vì vậy, chúng chỉ được sử dụng để xử lý nước cứng tạm thời. Nếu đó là nước cứng toàn phần hoặc nước cứng vĩnh cửu thì phương pháp này sẽ không hiệu quả.
Cách làm mềm nước cứng bằng máy lọc nước (thẩm thấu ngược RO)
Thẩm thấu ngược RO là phương pháp làm mềm nước cứng để khắc phục các tác hại của nước cứng. Đây là một quá trình buộc nước phải đi qua một loạt các bộ lọc cực kỳ công phu thông qua áp lực để lọc tất cả các tạp chất ra khỏi nước, xuống cấp độ phân tử.
Các sản phẩm tạo thành từ phương pháp này cũng tương tự như nước cất. Tất cả các chất rắn hòa tan hữu cơ và hóa chất, bao gồm các ion canxi và magiê cứng được loại bỏ. Như vậy, nó có thể được coi là một hình thức làm mềm nước cứng hiệu quả.
Tuy nhiên, hầu hết các hệ thống RO dân dụng chỉ phục vụ một điểm cấp nước trong nhà. Điều này có nghĩa là nước cứng vẫn sẽ đi qua máy nước nóng và hệ thống nước nóng, tạo ra cặn vôi như thường.
Bạn có thể làm mềm nước cứng bằng máy lọc nước
Làm mềm nước cứng bằng hóa chất
Để khắc phục tác hại của nước cứng, bạn có thể áp dụng phương pháp làm mềm nước cứng từ hóa chất. Cách làm này là dùng hóa chất để kết hợp với Ca2 + và Mg2 + tạo thành hợp chất không tan trong nước. Mục đích của phương pháp này là làm cho các ion Ca2 + và Mg2 + kết hợp với nhau và hòa tan trong nước tạo thành các hợp chất khó tan, dễ lắng và dễ lọc.
Nguyên tắc này giúp xử lý nước cứng hiệu quả. Trong thực tế, nồng độ của các ion Ca2 + và Mg2 sẽ giảm xuống mức tối thiểu. Để làm mềm nước cứng vĩnh cửu, bạn có thể sử dụng các hóa chất như: soda Na2CO3, xút NaOH, photphat natri Na3PO4, hydroxit bari Ba(OH)2. Trong đó, Na2CO3 và Na3PO4 là hai chất làm mềm nước cứng vĩnh cửu phổ biến nhất.
Qua nội dung bài viết trên, Ocany đã cùng bạn tìm hiểu về những tác hại của nước cứng cũng như các phương pháp xử lý nước cứng thông dụng. Từ đó, Ocany hy vọng bạn sẽ nhận thức rõ tác hại của nước cứng đối với sức khỏe. Nhờ vậy mà sẽ có giải pháp phù hợp để làm mềm nước cứng trước khi sử dụng.
- Uống nước muối có tác dụng gì? Cách pha nước muối chuẩn
- Tap water là gì? Những lưu ý đặc biệt khi dùng tap water
- Mạch nước ngầm là gì? Mạch nước ngầm có sạch không?
- Hướng dẫn làm bể lọc nước bằng than hoạt tính đơn giản
Nguyễn Kiều Linh hiện là chuyên viên SEO, chuyên phân tích lập kế hoạch và triển khai các chiến dịch SEO giúp Khách hàng gia tăng hiệu quả bán hàng trên website, đồng thời là tác giả chia sẻ Blog trên Ocany với sứ mệnh cung cấp những giá trị tốt nhất và thông tin hữu ích về sức khỏe, liftstyle, cách chăm sóc bản thân và gia đình.
