Nước sạch là một trong những nguồn nguyên liệu đang dần rơi vào tình trạng khan hiếm bởi sự ô nhiễm môi trường do nhiều nguyên nhân. Đề có nguồn nước sạch phục vụ cho nhu cầu sản xuất và sinh hoạt thì việc lọc nước từ các nguồn nước thiên nhiên hay tái sử dụng là điều vô cùng cần thiết. Một trong những phương pháp lọc hiệu quả được áp dụng rộng rãi hiện nay chính là lọc nước bằng than hoạt tính. Cụ thể ra sao, cùng theo dõi bài viết này ngay nhé!
Than hoạt tính là gì?
Than hoạt tính hay còn được gọi là carbon hoạt tính, tiếng Anh là Activated Carbon là một loại than có chứa carbon có độ xốp khá cao, có nhiều lỗ rỗng nhỏ, diện tích lớn. Do cấu trúc đặc biệt, than hoạt có có khả năng dễ dàng hấp thụ và phản ứng với nhiều chất khác nhau.
Loại carbon hoạt tính này được tạo ra từ việc đốt cháy các nhiên liệu tự nhiên giàu carbon như gỗ, gáo dừa, than đá, gỗ tre… trong điều kiện nhiệt độ cao từ 600-900℃.
Than hoạt tính ngày nay được áp dụng rất nhiều trong các thiết bị làm sạch như: máy hút bụi, máy lọc không khí và đặc biệt là máy lọc nước. Ngoài ra, than hoạt tính có rất nhiều công dụng, chúng có thể dùng trong lĩnh vực y tế, công nghiệp, thậm chí là làm đẹp và sức khỏe.
>>> Xem thêm: Nước sạch là gì? Bạn có đang sử dụng nguồn nước sạch?
Lợi ích khi lọc nước bằng than hoạt tính
Than hoạt tính có vai trò quan trọng trong các hệ thống máy lọc nước. Chúng được sử dụng nhiều trong các máy lọc các loại nước như nước giếng khoan nhiều cặn, có mùi tanh, nước nhiễm phèn, nước có độ cứng tương đối cao, nước mưa, nước nuôi cá… Vậy tác dụng của than hoạt tính trong hệ thống lọc nước là gì mà chúng cần thiết như vậy?
Loại bỏ vi khuẩn, giữ lại khoáng chất có lợi
Đầu tiên phải kể đến tác dụng loại bỏ vi khuẩn vô cùng hiệu quả của than hoạt tính. Nhưng điểm quan trọng là chúng không hoàn toàn loại bỏ những thành phần có lợi trong nước. Carbon hoạt tính có khả năng hấp thụ chất hữu cơ, ion kim loại nặng trong nước nhưng vẫn giữ nguyên các khoáng chất có lợi khác.
Cải thiện hương vị nước
Như đã đề cập ở trên, carbon hoạt tính được áp dụng nhiều tại các khu vực có nước giếng khoan có cặn và có mùi tanh hôi do ảnh hưởng bởi môi trường xung quanh. Chúng có thể lọc đi những cặn bẩn cùng với mùi hôi tanh của nước, đem lại hương vị nước tốt hơn rất nhiều.
Nước máy chúng ta sử dụng có nhiều khả năng được lọc bằng các loại hóa chất hay các chất phụ gia nên có mùi khá khó chịu. Than hoạt tính có tác dụng loại bỏ các hóa chất thừa, các kim loại còn sót lại trong nước và giúp hương vị của nước được cải thiện hơn, dễ sử dụng hơn.
>>> Xem thêm: Kim loại nặng là gì? Tác hại và cách xử lý hiệu quả
Tiết kiệm chi phí
Một ưu điểm không kém phần quan trọng của than hoạt tính chính là chúng giúp tiết kiệm chi phí. Đây là nguyên vật liệu phổ biến, có giá thành tương đối rẻ, cung ứng được cho nhiều khu vực dân cư hay phục vụ cho mục đích sản xuất, trồng trọt. Ngoài ra, hệ thống lọc bằng carbon hoạt tính được áp dụng cho rất nhiều nguồn nước từ nước mưa, nước sông hồ đến nước máy.
Dễ thay thế – bảo trì
Carbon hoạt tính bị bão hòa sau 1 thời gian sử dụng nhất định bởi nó đã hấp thu các chất cặn bẩn. Tuy nhiên, bạn có thể dễ dàng thay thế chúng một cách đơn giản mà không cần phải tốn quá nhiều chi phí, thời gian hay công thực hiện. Hệ thống lọc nước máy có lõi bằng than hoạt tính có hạn sử dụng lên đến 1 năm, sau 1 năm bạn có thể mua mới và thay thế lõi bên trong.
Các loại than hoạt tính lọc nước
Than hoạt tính dạng bột
Carbon hoạt tính dạng bột hay có tên tiếng anh là Powdered Activated Carbon PAC. Đúng như cái tên, chúng là loại than được nghiền thành dạng bột mịn. Mục đích của việc sử dụng dạng bột chính là để tăng diện tích mặt tiếp xúc, nhưng chúng cũng rất dễ bị rửa trôi khi tiếp xúc với dòng chảy có tốc độ mạnh. Loại than hoạt tính dạng bột thường dùng để lọc nước uống hoặc nước sinh hoạt.
Than hoạt tính dạng hạt
Powdered Activated Carbon – than hoạt tính dạng hạt là loại than có kích thước to hơn dạng bột, kết cấu vì thế cũng bền hơn. Ngoài sử dụng trong lọc nước sinh hoạt, nước giếng khoan thì loại than hoạt tính dạng hạt còn dùng trong máy lọc nước RO, máy lọc khí thải hay nước thải khác.
Than hoạt tính dạng viên
Than hoạt tính dạng viên là loại than được sử dụng nhiều nhất với nhiều hình dạng viên nén khác nhau. Chúng được dùng trong các hệ thống xử lý nước thải trong sinh hoạt, hệ thống lọc nước giếng khoan và các thiết bị lọc khác. Với hình dạng viên nén to, chắc chắn, than hoạt tính dạng viên không bị sự ảnh hưởng của dòng chảy mạnh.
Cơ chế hoạt động của bể lọc than hoạt tính
Cơ chế hoạt động của bể lọc than hoạt tính khá đơn giản. Từ nguồn nước cần lọc, chúng được dẫn vào bể lọc và đi qua hệ thống lọc bao gồm: lớp cát, lớp than hoạt tính, cát vàng, thạch anh, lớp sỏi nhỏ, sỏi lớn… hoặc có thêm các lớp với chất liệu khác tùy theo đặc điểm của hệ thống loc.
Ở lớp cát đầu tiên, các bụi bẩn, sinh vật hay những cặn bẩn khác được giữ lại. Đến lớp than hoạt tính, các chất độc hại, kim loại nặng, chất hữu cơ hòa tan. Các lớp tiếp theo sẽ khử được các vi khuẩn, bụi bẩn và lúc này nước sẽ có độ trong nhất định. Sau đó, nước đã được lọc sẽ đi qua bể khác, tại đây sẽ có các biện pháp lọc khác để tạo ra được nguồn nước sạch nhất đưa đến người sử dụng.
Tùy thuộc vào mức độ ô nhiễm tại nguồn nước được lọc, hệ thống lọc cần được thay bỏ và đổi mới các lớp lọc để đảm bảo nước không bị nhiễm bẩn ngược.
Hướng dẫn làm bể lọc nước bằng than hoạt tính đơn giản
Chuẩn bị nguyên liệu
- Cát vàng hoặc cát thạch anh dùng cho hệ thống bể lọc;
- Cát đen đã được làm sạch;
- Sỏi lớn, sỏi nhỏ;
- Hạt Filox: đây là một vật liệu chuyên dụng để khử sắt, mangan và khí Hydrogen Sulfide có trong nước;
- Than hoạt tính (nên sử dụng than hoạt tính gáo dừa hạt có kích thước nhỏ);
- Ống lọc PVC có các lỗ nhỏ đường kính khoảng 0,5cm, được khoan dọc theo thân ống.
Cách thực hiện lắp hệ thống lọc nước bằng than hoạt tính
Đầu tiên, chúng ta cần lắp đặt cho bể lọc từ dưới lên trên theo thứ tự sau:
- Lớp thứ nhất: Dùng sỏi có kích thước lớn tạo khoảng cách để đặt tấm lọc PVC, nên đổ một lớp sỏi khoảng 10cm.
- Lớp thứ hai là lớp sỏi có kích thước nhỏ hơn khoảng 5 đến 7cm.
- Lớp thứ ba: Dùng cát vàng đã được làm sạch hoặc dùng cát thạch anh chuyên dụng cho bể lọc, lớp thứ 3 này nên có độ dày từ 5 đến 10cm.
- Lớp thứ tư: Lớp than hoạt tính, nên dùng loại than dạng viên nén có hình phân chuột để khử màu, mùi và các tạp chất hữu cơ. Lớp than hoạt tính nên có độ dày từ 10-15cm tùy theo nguồn nước và điều kiện của hộ gia đình.
- Lớp thứ năm là lớp cát đen đã được làm sạch, thông thường lớp cát này có độ dày từ 20 đến 30 cm.
- Mặt trên của hệ thống bể lọc nước là vòi phun nước. Chúng ta nên sử dụng vòi sen để nước được phun đều lên bể. Không nên để nước chảy quá mạnh hay chỉ tập trung vào 1 chỗ. Như vậy nước sẽ không được dàn ra đều trên mặt bể lọc, lớp cát trên cùng có thể sẽ bị trôi, làm mất đi khả năng lọc ngay tại bước đầu tiên. Việc này vô cùng quan trọng, nó ảnh hưởng đến chất lượng nước đầu ra của hệ thống.
Lưu ý: Trên đây là các khối lượng, kích thước cho một bể lọc 1m3 sử dụng tại hộ gia đình, tùy theo kích thước gia đình sử dụng có thể thay đổi để phù hợp với bể lọc của bạn.
Tùy theo mục đích sử dụng và điều kiện kinh tế của mỗi hộ gia đình, doanh nghiệp mà có thể xây dựng thể tích bể lọc khác nhau. Nhưng chiều cao được khuyến nghị tối thiểu của bể lọc là trên 1m để đạt hiệu quả tối đa.
Hệ thống bể lọc nước bằng than hoạt tính vô cùng đơn giản và tiết kiệm chi phí. Đây là hệ thống bể lọc có tính ứng dụng cao, dễ dàng thực hiện tại tất cả các khu vực từ nông thôn đến thành thị hay từ hộ gia đình đến công trình sản xuất. Các nguyên vật liệu của hệ thống dễ dàng được tìm thấy tại các cửa hàng chuyên dụng trên toàn quốc, bạn có thể chọn mua và tự thực hiện tại nhà. Tuy nhiên, các nguồn nước có những đặc thù khác nhau, vì thế loại nước được lọc bằng hệ thống than hoạt tính không nên uống trực tiếp hoặc nên tham khảo qua chuyên gia phân tích thành phần nước để đảm bảo sức khỏe cho gia đình hay công việc sản xuất.
Nguyễn Kiều Linh hiện là chuyên viên SEO, chuyên phân tích lập kế hoạch và triển khai các chiến dịch SEO giúp Khách hàng gia tăng hiệu quả bán hàng trên website, đồng thời là tác giả chia sẻ Blog trên Ocany với sứ mệnh cung cấp những giá trị tốt nhất và thông tin hữu ích về sức khỏe, liftstyle, cách chăm sóc bản thân và gia đình.